Roken tijdens je zwangerschap, hoe schadelijk is dat?

Zwanger Gewicht en gezondheid Roken tijdens je zwangerschap

Misverstanden over roken tijdens de zwangerschap

Stoppen met roken is lastig. Je zou zeggen dat een beginnende zwangerschap het ideale moment is om te stoppen, maar toch rookt 1 op de 10 vrouwen door tijdens haar zwangerschap. Waarom? Om te beginnen omdat er sprake is van een aantal misverstanden omtrent roken tijdens de zwangerschap. We zetten ze even op een rijtje:

1. Stress is erger dan doorroken.

Om meteen met de deur in huis te vallen; onderzoek naar de gevolgen van roken tijdens de zwangerschap laat zien dat er een hoger risico is op een miskraam, vroeggeboorte, astma, aangeboren afwijkingen en het vergroot de kans op leerproblemen later in het leven van het kindje. Onderzoek naar de schadelijke effecten van stress levert geen harde feiten op. Daarbij staan ze niet in verhouding met de schade die roken kan veroorzaken. Door roken kunnen kinderen overlijden, dat kun je niet zeggen van stress.

Er zijn vrouwen die roken omdat het stress tegen zou gaan, zoals Iris schrijft in haar blog dat ze meer rookt als ze veel stress ervaart Iris (33) biecht op: Ik ben 28 weken zwanger ... en rook als een ketter

Roken wordt gezien als een middel tegen stress. In feite is het juist het roken wat stress veroorzaakt. Als je niet rookt ervaar je stress, en als je je sigaretje opsteekt verdwijnt het gevoel van stress. Dit komt omdat je lichaam verslaafd is aan nicotine en er continu om vraagt. Zou je niet verslaafd zijn, dan heb je ook niet de stress van ik moet nu een sigaret.

Tenslotte, stoppen met roken levert je misschien een tijdje stress op, maar dit gevoel verdwijnt naargelang je langer gestopt bent. Doorroken levert continu schade aan je kindje op. Ieder trekje dat je van je sigaretje neemt, stuurt een koolstofmonoxide molecuul via de bloedbaan van moeder naar kindje waar een zuurstofmolecuul behoort te zijn.

2. Je hoeft pas te stoppen met roken op het moment dat je zwanger raakt.

Het is zo dat vrouwen die niet roken gezonder en vitaler zijn en daardoor raak je juist eerder zwanger! Aan de andere kant wanneer je rookt en je raakt zwanger, dan kan het in de eerste weken al een verhoogd risico geven op een miskraam. Dat wil je natuurlijk niet! Heb je dus een zwangerschapswens, dan doe je er verstandig aan om te stoppen met roken al voordat je gaat proberen zwanger te raken.

3. Een lichte baby geeft een makkelijke bevalling.

Baby's van moeders die dagelijks één pakje of meer sigaretten roken zijn lichter in gewicht, dan baby’s van moeders die niet roken, zo heeft onderzoek aangetoond. Een kleinere baby is in het algemeen zwakker en vatbaarder voor ziekten dan een baby met een gemiddeld gewicht.

De bevalling van een kindje wat lichter is wil niet zeggen dat de bevalling makkelijker is. Het kindje is minder volgroeid en zwakker. Er is een hoger risico op complicaties tijdens de bevalling en zelfs een grotere kans op overlijden van het kindje.

4. De rook komt niet bij het kindje.

Helaas, de schadelijke stoffen van de sigaret komen wel degelijk bij het kindje in de buik. De bloedsomloop van moeder staat in contact met de bloedsomloop van het kindje en er vindt ook stofwisseling plaats. De schadelijke stoffen die bij moeder in het bloed terecht komen, komen daardoor ook bij het kindje in het bloed. Ook vernauwen de bloedvaten van de moeder tijdens het roken, wat tot gevolg heeft dat het kindje minder zuurstof en voedsel krijgt. Nicotine neemt de plaats in van de rode bloedcellen, welke verantwoordelijk zijn voor de transport van zuurstof in het bloed.

Het kindje krijgt het benauwd en groeit minder goed. In een onderzoek naar het effect van roken op de foetus zijn echo's gemaakt, waarop duidelijk te zien is dat baby's in de buik vaker naar hun mond grijpen, dan normaal is tijdens dit stadium van de zwangerschap

5. 'Ik heb gerookt en toch een gezond kindje, dus...'

Wanneer je rookt tijdens de zwangerschap leidt dit niet altijd tot ondergewicht of overlijden van het kindje. Echter, het vergroot de kans dat het gebeurt! De gevolgen van roken zijn niet altijd (meteen) merkbaar, maar ook op latere leeftijd kan een kindje er hinder van ondervinden zoals gedragsproblemen of juist overgewicht krijgen.

Risico's van roken tijdens de zwangerschap

Naast vroeggeboorte, loslatende moederkoek en buitenbaarmoederlijke zwangerschap is het meest onwenselijke risico natuurlijk doodgeboorte. Als je zelf de schadelijke stoffen van het roken in je lichaam krijgt, worden deze eruit gefilterd door je lever en nieren. Bij het kindje, dat in je buik groeit, zijn die organen nog niet volledig volgroeid. Hierdoor kunnen de schadelijke stoffen langer in het bloed blijven en meer schade aanrichten bij je kindje.

Het kindje in je buik is volop aan het groeien en aan het ontwikkelen. Dit is een kwetsbare fase en als het misgaat, zijn de veranderingen vaak onomkeerbaar. Roken en meeroken tijdens de zwangerschap is dus echt af te raden. Het kindje heeft bij de geboorte mogelijk gemiddeld 150 tot 250 gram minder geboortegewicht en hij of zij loopt meer kans in een couveuse te moeten doorbrengen. Ook is de kans op wiegendood tweemaal zo groot als normaal.

Lange termijn effecten bij je kind door roken

Gevolgen van roken die niet meteen merkbaar zijn, maar zich op latere leeftijd bij het kind kunnen manifesteren zijn hersenbeschadiging door de nicotine: op latere leeftijd mogelijk ADHD, leerproblemen en een lagere intelligentie. Er is ook een verband aangetroffen tussen roken tijdens de zwangerschap en obesitas bij het kind op latere leeftijd. Nicotine beïnvloedt de spijsvertering en kan de spijsvertering bij ongeboren baby's blijvend veranderen.

Promotieonderzoek van Miranda Geelhoed van het Erasmus MC geeft weer dat de nieren van kinderen wiens moeder rookte tijdens de zwangerschap in de eerste twee levensjaren kleiner zijn. De hoeveelheid sigaretten die de aanstaande moeder rookt is hierbij van invloed: 'bij meer dan tien sigaretten per dag worden de nieren van de baby kleiner. Bij minder dan vijf worden nieren juist groter. Ook ontwikkelen bepaalde delen van het hart en de bloedvaten zich anders.' Bij niet goed ontwikkelde nieren vergroot de kans op nierziekte, en ook hart- en vaatziekten, op latere leeftijd.

Stoppen met roken is het beste medicijn

Het vooroordeel dat rokende moeders slechte moeders zijn, willen we toch even uit de wereld helpen! Iedere moeder wilt het beste voor zijn of haar kindje. De meningen over wat goed en slecht is kunnen verschillen, maar het haalt niks uit om elkaar te vooroordelen. Je bent geen slecht mens en je bent geen slechte moeder. Enkel willen we erop wijzen dat roken een slechte gewoonte is en met name als je zwanger bent. Bad habits zijn meestal het moeilijkste af te leren, dus hierbij wat tips:

Schrijf op een papiertje waarom je het belangrijk vindt om te stoppen met roken. Hang dit papiertje ergens waar je het regelmatig ziet hangen, bijvoorbeeld op de koelkast of op je spiegel. In de psychologie spreekt men wel van de wet van oefening en de wet van effect. Steeds als je het papiertje leest, wordt je eraan herinnert dat je wil stoppen en waarom je wil stoppen met roken. Je motivatie om écht te stoppen groeit op deze manier misschien een stap verder. Steeds wanneer je zin hebt in een sigaret loop je naar de plaats waar het briefje hangt en leest het. Heb je nog steeds zin om die sigaret te roken? Of sla je deze ene toch maar over... Elke sigaret die je niet neemt is al beter voor je baby.

Vind je het lastig om op eigen kracht te stoppen dan kun je aan je huisarts, apotheek en/ of zorgverzekeraar vragen om hulp. Er zijn talloze hulpmiddelen, cursussen en zelfs alternatieve therapieën zoals acupunctuur die mensen helpen met stoppen met roken. Ook wanneer je al zwanger bent moet je niet schromen om begeleiding te vragen. Men zal je niet raar aankijken, maar eerder een schouderklopje geven dat je de stap waagt de sigaretten de deur uit te doen.

Roken tijdens zwangerschap strafbaar maken?

De Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) maakt zich zodanig veel zorgen over het welzijn van de kindjes van moeders die roken, danwel alcohol of drugs gebruiken tijdens hun zwangerschap, dat zij advies hebben uitgebracht aan het ministerie van Volksgezondheid en Welzijn om de moeders onder toezicht te laten plaatsen of strafbaar te stellen.

Kinderrechter Sonja de Pauw Gerlings zegt dat zwangere vrouwen die vaak naar een sigaret grijpen onder toezicht moet kunnen worden gesteld. Immers vormen zij een bedreiging voor de gezondheid van hun kindje en het is dan noodzakelijk om maatregelen te nemen. Zij ziet jaarlijks 500 baby's die geboren worden met ernstige aandoeningen ten gevolge van roken, alcohol, drugs of medicijngebruik van de moeder tijdens de zwangerschap. Onder de 24 weken dat een kindje als foetus aanwezig is in de buik van de moeder wordt nauwelijks ingegrepen, abortus is dan nog mogelijk. Maar de kinderrechter pleit voor bescherming van het kindje vanaf de bevruchting. Ook in de eerste fase van de zwangerschap kan al veel schade ontstaan door een ongezonde levensstijl.

Een aanstaande moeder heeft ook zelfbeschikkingsrecht. Als vrouwen zelf geen hulp zoeken, is het aan de eerste plaats aan de jeugdhulpverlener om de moeder op het juiste spoor te zetten. Als dat niet voldoende effectief blijkt en de aanstaande moeder niet te bewegen is naar een meer gezonde levensstijl en ook de omgeving van de moeder haar slechte gewoonten niet kan helpen afleren, kan de rechter dreigen met sancties. Volgens Sonja De Pauw Gerlings kan zo'n dreiging al voor verbetering zorgen.

Wat vind jij?

Wat denk jij? Moet het roken tijdens de zwangerschap strafbaar worden gesteld?

Ja, zwangere vrouwen moeten verplicht worden te stoppen met roken
Nee, het helpt niet om te straffen
Ik weet het niet

Geef je mening hieronder

Zin in iets leuks? Zoek een geboortekaartje uit

Ontdek het leukste geboortekaartje voor jou!

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Babynaam

De beste boeken over zwangerschap voeding meer

Beste artikelen over Gewicht en gezondheid

Hoe blijf je gezond en blijf je sporten tijdens je zwangerschap? Als je zwanger bent, beleef je een spannende periode in je leven. Groeit de baby goed? Is het gezond? Ook je eigen gezondheid is heel belangrijk. Denk aan gezond eten tijdens je zwangerschap. Lees onze beste artikelen en blogs:
Zwanger en gewicht »
Zwanger met flink overgewicht »
Zwanger en hard gevallen? »
Vergelijk buiken zwanger »
Buikomvang groei zwangerschap »
Zwanger geen chips en friet »
Zwangerschap Suikertest »