Een postnatale depressie: wat als er geen roze wolk is?

Pasgeboren baby Depressie Een postnatale depressie

Michelle (43), Inge (26) en Antoinette (38) vertellen:
Je sluit na een mooie zwangerschap en een goed verlopen bevalling een gezond kindje in je armen. Je partner is dolgelukkig. Nu gaan jullie samen genieten van de kraamtijd. Of toch niet? Wat als die veel beloofde roze wolk uitblijft? In ons land krijgen jaarlijks 20.000 vrouwen na hun bevalling een postnatale depressie, ook wel een postpartum depressie genoemd. Drie vrouwen vertellen hun verhaal. Antoinette: "Ik wil dit bespreekbaar maken. Voor elke vrouw die nu met een postnatale depressie kampt. Voor elke vrouw wiens wolk niet roze, maar inktzwart is."

Stemmingswisselingen en gevoelens van somberheid komen bij kersverse moeders geregeld voor. Meer dan de helft van de nieuwe moeders krijgt ermee te maken. Deze klachten kunnen zich uiten in prikkelbaarheid, huilbuien (ook wel eens 'kraamtranen' genoemd) en slaapproblemen. Dit valt te wijten aan de hormoonschommelingen waaraan je lichaam wordt blootgesteld tijdens je zwangerschap, de bevalling en daarna. Meestal verdwijnen deze klachten binnen twee weken na de bevalling vanzelf.

Geen reden om ongelukkig te zijn

Bij ongeveer 10% van de nieuwe moeders houden deze klachten maandenlang aan en verergeren ze zelfs. In zulke gevallen spreekt men van een postnatale depressie. Michelle (43) is een van de vrouwen waarbij dat het geval was. Veertien jaar geleden beviel ze van een gezonde zoon. Michelle: "Ik snapte er niets van. Mijn zwangerschap verliep volgens het boekje en mijn man en ik keken enorm uit naar het krijgen van ons kindje. Daan kwam gelukkig helemaal gezond ter wereld. Ik had nooit eerder gevoelens van depressiviteit gehad, en had ook geen enkele reden om ongelukkig te zijn. Daardoor schaamde ik me dood en ben ik veel te lang met mijn klachten doorgelopen."

Gevoelens van schuld en schaamte komen vaak voor bij een postnatale depressie. Soms wordt gedacht dat als je depressief bent, je daar wel een reden voor moet hebben. Dit klopt niet. Een postnatale depressie kan worden veroorzaakt door verschillende factoren en kan echt iedereen overkomen, ongeacht of je voor je zwangerschap gelukkig was of niet. Je hoeft er geen 'goede reden' voor te hebben en er is ook geen sprake van schuld.

Voel je ook niet schuldig over de heftige, soms beangstigende gedachten die voor kunnen komen bij een postpartum depressie. Deze gedachten verdwijnen vanzelf zodra de depressie wordt behandeld. Het is juist belangrijk om die schaamte opzij te schuiven en erover te praten wanneer je vermoed dat er sprake is van een postnatale depressie. Pas dan kun je geholpen worden.

Continu een zwarte regenwolk boven je hoofd

Antoinette (38) weet als geen ander hoe belangrijk het is om te praten over depressieve klachten na het krijgen van een kindje. Antoinette: "De eerste paar maanden deed ik alsof er niets aan de hand was. Ik ging zelfs weer werken. Van binnen voelde ik me echter alsof ik dood was. Het is alsof er continu een zwarte regenwolk boven je hoofd hangt. Ik kon absoluut niet genieten van het moederschap, het deed me allemaal niets. Het liefst sliep ik de hele dag, dat voelde als vrijheid. Alleen als ik sliep werd ik niet geteisterd door die verschrikkelijke gevoelens. Ik dacht vaak aan de dood, aan hoe dat zou zijn. Op zulke momenten leek me dat de enige uitweg. Toch heb ik nooit geprobeerd om mezelf van het leven te beroven."

"Natuurlijk merkte mijn partner wel dat er iets mis was. Daardoor kregen we ook steeds vaker ruzie en verdween de intimiteit compleet uit onze relatie. Pas toen ik vertelde hoe ik me al maanden voelde en wat er in mij omging, begreep hij wat er aan de hand was. Dat was achteraf de eerste stap naar genezing. Juist die steun uit je omgeving, dat begrip, dat is zo belangrijk. Het gevoel dat je gehoord en erkend wordt. Echt, praat erover als je met een postnatale depressie kampt. Natuurlijk zijn de klachten daarmee niet opeens over, maar het is wel een enorme stap in de goede richting."

Ga naar de huisarts met een postnatale depressie

Voor Inge (26) lag het wat lastiger. Haar familie woonde aan de andere kant van het land en haar vriend verliet haar tijdens de zwangerschap. Inge: "Een sociaal netwerk had ik eigenlijk niet. Ik was de eerste van mijn vriendinnengroep die een kindje gekregen had, dus op herkenning van hen hoefde ik niet te rekenen. Uiteindelijk ben ik met mijn klachten naar de huisarts gegaan. Dat was achteraf ook het beste wat ik had kunnen doen en had ik eigenlijk veel eerder moeten doen. Met gesprekken, voldoende rust en een gezond dag- en nachtritme ben ik er weer bovenop gekomen."

Een postnatale depressie is goed te behandelen

Naar de huisarts gaan is inderdaad een belangrijke stap wanneer je denkt dat er sprake is van een postnatale depressie. Wacht hiermee niet tot je klachten verergeren. Over het algemeen is een postnatale depressie goed te behandelen. Bijvoorbeeld door gesprekken met een psycholoog of de praktijkondersteuner van je huisarts. Bij een ernstige portpartum depressie kan medicatie soms een uitkomst bieden. Kijk voor meer informatie op de pagina van Thuisarts.nl over een depressie na de bevalling.

Verstoorde hechting met je kind

Bij Antoinette hielpen gesprekken met een psycholoog heel goed. Antoinette: "De band met mijn partner en kind verbeterde aanzienlijk toen ik onder behandeling kwam van de psycholoog. De therapie bestond uit gesprekken. Die deden me echt goed. Medicatie bleek niet nodig. Samen met de psycholoog kwam ik erachter dat mijn depressie mede veroorzaakt werd door faalangst en perfectionisme. Ik was veel te streng voor mezelf, wilde een perfecte moeder zijn. Nu weet ik dat perfecte moeders niet bestaan. Je doet je best, meer kun je niet doen. Een goede, liefdevolle band met mijn kind vind ik nu veel belangrijker dan hoe anderen over me denken."

Michelle weet er alles van, hoe belangrijk een gezonde band met je kind is. Michelle: "Doordat ik te laat aan de bel trok met mijn klachten, ben ik er veel te lang mee doorgelopen. Daardoor is er iets misgegaan bij de hechting met mijn nu veertienjarige zoon. Hij ondervindt nu de gevolgen van die verstoorde hechting. Daar heb ik me lang schuldig over gevoeld, maar ik wist toen niet beter. Je schaamt je dood en het is erg lastig om een postnatale depressie bespreekbaar te maken. Maar toch wil ik alle vrouwen die hier op dit moment mee kampen met klem verzoeken dat wel te doen. Praat met je partner, ga naar de huisarts, desnoods samen. Hoe eerder je aan de bel trekt, hoe minder heftig de gevolgen."

Niet roze, maar inktzwart

Antoinette beaamt dit. Antoinette: "Ja, er rust een soort taboe op postnatale depressies. En dat terwijl 1 op de 10 vrouwen ermee te maken krijgt. Ik wil het in de openheid brengen, het taboe doorbreken. Het bespreekbaar maken. Voor al die vrouwen die nu te maken hebben met postnatale depressies. Voor al die vrouwen wiens wolk niet roze is, maar inktzwart. Je bent niet alleen."