Vlokkentest Prenatale onderzoeken

Klik op onderstaande onderwerpen voor meer informatie:

• Wat is een vlokkentest?
• Vaginale vlokkentest
• Abdominale vlokkentest (via de buikwand)
• Hoe betrouwbaar is de test?
• Wat zijn de risico's?
• De voor- en nadelen van een vlokkentest

Een vlokkentest is een onderzoek naar een eventuele chromosoomafwijking (bijvoorbeeld een stofwisselingsziekte of het Down syndroom) bij een ongeboren kind. Bij dit onderzoek wordt een klein stukje weefsel van de moederkoek (placenta) weggenomen. De vlokkentest is niet geschikt voor het opsporen van neurale buisdefecten (zoals een open ruggetje).

De vlokkentest heeft zijn naam te danken aan het weefsel van de placenta. Die ziet er namelijk ‘vlokkig’ uit. Wanneer de gynaecoloog een vlokkentest afneemt, zal hij/zij enkele vlokken (20-50 milligram) placentaweefsel afnemen en onderzoeken.  De vruchtzak, met daarin de foetus, wordt daarbij niet beschadigd.

De vlokkentest geeft vrijwel altijd uitsluitsel over de vraag of jouw baby een chromosoomafwijking heeft. Wel is er altijd een kleine kans op een miskraam als gevolg van de ingreep. Daarover straks meer.

Sinds 1 april 2011 wordt niet alleen meer gescreend op trisomie 21 (syndroom van Down), maar ook op trisomie 18 (syndroom van Edwards) en trisomie 13 (syndroom van Patau). De meest voorkomende autosomale trisomie is trisomie 21, het syndroom van Down. Het syndroom van Edwards komt minder vaak voor en het syndroom van Patau nog minder.

Deze twee laatste syndromen leiden tot ernstige aandoeningen. Aangedane foetussen of baby's kunnen sterven gedurende de zwangerschap of binnen enkele maanden na de geboorte. De oorzaak hiervan is meestal een fout in de celdeling, voorafgaand aan de aanmaak van zaad- of eicellen. Wanneer in een eicel twee kopieën van één chromosoom aanwezig zijn, zal door bevruchting met een normale zaadcel het totaal aantal kopieën van dat chromosoom op drie komen: een trisomie. (bron Wikipedia)

De vlokkentest geeft geen informatie over de aanwezigheid van een open ruggetje of open schedel. Een vruchtwaterpunctie geeft die informatie wel.

Hoe gaat de vaginale vlokkentest in z’n werk?

De vlokkentest zal vaginaal of via de buikwand gebeuren. Per ziekenhuis kan het verschillen welke testen ze daar toepassen of dat beide methoden in het desbetreffende ziekenhuis mogelijk zijn. Met behulp van een echo, wordt gecontroleerd waar de placenta ligt. Voor een vaginale vlokkentest wordt de zwangere vrouw veelal gevraagd een volle blaas te hebben en enkele dagen voor de test zich te onthouden van geslachtsgemeenschap.

Wat staat je te wachten bij de ingreep?

De gynaecoloog zal je vragen de onderkleding uit te doen, in de stoel te gaan liggen en je benen in de steunen te plaatsen. Je krijgt een eendenbek in je schede aangebracht en het gebied wordt ontsmet met jodium. Wanneer je overgevoelig bent voor jodium, geeft dat dan aan. Soms wordt de baarmoedermond met een tangetje ‘vastgepakt’. Dit kan wat gevoelig zijn. De gynaecoloog brengt via de baarmoedermond langs de binnenwand van de baarmoeder een buisje in tot in je placenta. Tegelijkertijd wordt met de echo gekeken. Dan wordt wat weefsel (vlokken) weggenomen en onder de microscoop bekeken, om te zien of er voldoende weefsel is om chromosoomonderzoek te doen. Als er te weinig weefsel is(vlokken)  zal het een tweede en soms ook een derde keer worden herhaald. Wanneer er dan nog steeds onvoldoende weefsel is, zal de ingreep worden gestopt. Er wordt dan gekozen voor een vlokkentest via de buikwand of een vruchtwaterpunctie. Daar zal meestal een later tijdstip voor worden genomen. Normaliter duurt de ingreep gemiddeld tien tot vijftien minuten en kun je erna gewoon naar huis. De uitslag is meestal binnen 2 weken bekend.

Is de test pijnlijk?

De meeste vrouwen hebben tijdens de ingreep menstruatieachtige klachten of een gevoel van een wee. Dit zal snel weer over gaan. Na de ingreep hebben bijna alle behandelde vrouwen bloedverlies. Soms kan er kort na de ingreep een bloedstolsel worden verloren. De baarmoedermond bloedt ‘makkelijk’ wanneer hij wordt aangeraakt tijdens de zwangerschap. Het is dan ook geen reden tot bezorgdheid. Meestal gaat het (lichtjes) bloeden binnen 1 dag over in roze of bruine afscheiding. Dat zal vaak enkele dagen aanhouden, maar kan ook drie tot vier weken duren. Ook dit is geen reden tot bezorgdheid. Wanneer het bloedverlies echter toeneemt en/of gepaard gaat met buikkrampen, neem dan direct contact op met je verloskundige, gynaecoloog of huisarts. Ook wanneer je koorts krijg, moet je de specialist waarschuwen, ivm een eventuele infectie. Het is verstandig geen geslachtsgemeenschap (seks) te hebben zolang je bloedverlies hebt.

Hoe gaat vlokkentest via de buikwand in z’n werk?

De test wordt meestal in de 12de week van de zwangerschap gedaan. De buikhuid wordt ontsmet met jodium. Wanneer je overgevoelig bent voor jodium, geeft dat dan aan. Met een echo wordt de juiste plaats bepaald voor het inbrengen van de naald via de onderbuik in de baarmoeder. De huid wordt soms plaatselijk verdoofd. De punt van de naald komt in de placenta en daar wordt er wat placentaweefsel opgezogen. Daarbij moet de naald iets worden bewogen. Het prikken en opzuigen duurt meestal niet langer dan één minuut. Het opgezogen weefsel wordt direct onder de microscoop bekeken om te zien of er voldoende is voor chromosoomonderzoek. Als er te weinig weefsel(vlokken) zijn zal er een tweede en soms ook een derde keer geprikt worden. De uitslag is meestal binnen 2 weken bekend.

Doet de ingreep pijn?

Met name het bewegen van de naald bij het opzuigen van het placentaweefsel kan een wee en soms pijnlijk gevoel geven. Na de ingreep kun je vaak snel weer naar huis. Bij de vlokkentest via de buikwand hoor je geen bloedverlies te hebben. Wel hebben veel vrouwen enkele dagen last van buikpijnen.

Het komt soms voor dat er geen uitslag van een vlokkentest kan worden gegeven, omdat er uiteindelijk toch te weinig weefsel is afgenomen. Een vruchtwaterpunctie is dan een optie. De betrouwbaarheid van het chromosoomonderzoek bij de vruchtwaterpunctie is groter dan bij de vlokkentest. Dit komt omdat er bij 1-2% van de zwangerschappen een chromosoomafwijking wordt ontdekt die mogelijk alleen in de placenta voorkomt. Ook dan wordt alsnog een vruchtwaterpunctie voorgesteld.

Het risico van een miskraam als gevolg van een vlokkentest is bij de vaginale test is ongeveer 0,4%. Bij de vlokkentest via de buikwand is dat iets lager en zou dat uitkomen op 0,3%. Elke zwangere vrouw die 11 weken zwanger is, heeft ongeveer 2% kans op een miskraam voor de 16e zwangerschapsweek. Die kans is er dus ook als er geen vlokkentest wordt verricht.

In het verleden zijn een aantal aangeboren afwijkingen toeschreven aan de vlokkentest die voor de tiende zwangerschapsweek werd uitgevoerd. Daarom wordt de vlokkentest tegenwoordig pas na de tiende week gedaan. Aangetoond is dat er dan geen verhoogde kans op deze aangeboren afwijkingen is.

Wanneer je last hebt van bloedverlies in je zwangerschap wordt een vlokkentest meestal afgeraden. De kans op een miskraam als gevolg van de ingreep wordt dan iets groter geacht.

Voordelen van een vlokkentest

Een voordeel van de vlokkentest is dat de ingreep vroeg in de zwangerschap plaats vindt en dat de uitslag relatief snel bekend is: meestal binnen twee weken. Zo kunnen jullie, als ouders, vroegtijdig beslissen of de zwangerschap beëindigd moet worden of niet. De zwangerschap kan nu eventueel beëindigd  worden door middel van een zuigcurettage.

In dit stadium van de zwangerschap is de buik voor de omgeving meestal nog niet zichtbaar. Dat kan voor jullie voordelig zijn, i.v.m. vragen en/of opmerkingen. Aan de andere kant, wanneer anderen niet op de hoogte zijn van je situatie, kun je ook niet op steun rekenen van je omgeving.

Soms blijft de oorzaak van een spontane miskraam onduidelijk, wanneer er geen vlokkentest is gedaan. Daarbij weet je bij een spontane miskraam niet of er een chromosoomafwijking aanwezig was en of er een kans is op herhaling in een volgende zwangerschap.

Nadelen van een vlokkentest

Er is een verhoogde kans op een miskraam. Een kleine weliswaar, maar hij is er.

Een nadeel van de vlokkentest is dat er soms chromosoomafwijkingen worden gevonden die enkele weken later in een natuurlijke miskraam zou zijn geëindigd. Vaak vóór het tijdstip van een eventuele vruchtwaterpunctie. De miskraam bespaart ouders in dat geval de moeilijke keuze over het al of niet afbreken van de zwangerschap.

Ontdek het leukste geboortekaartje voor jou!

Op de vraag of je een prenataal onderzoek moet doen of niet, kunnen anderen je geen antwoord geven. Deskundigen kunnen je hooguit adviseren op basis van je leeftijd, een erfelijke ziektes. Lees onze beste artikelen en blogs:
Uitleg echoformulier »
Slecht nieuws bij de echo »
Nub voorspelling »
De 6 weken echo »
Tips hartslag doppler »
Kleine baby, grote zorgen »
Spannende tijden »

Vriendin worden van ikbenZwanger.com! Meld je aan

• Nekplooimeting
• Blog: Vervelende vlekjes
• Termijnecho
• Blog: De eerste echo met vlinders
• Waarom een 13 weken echo?
• Blog: Wachten op de echo duurt lang
• Blog: En dan gaat het aan
• Blog: Ons sterrenkindje deel1
• Blog: DES erfelijke afwijkingen
• Liggingsecho bij stuitligging
• Blog: NIPT test doen of niet
• NIPT of combinatietest
• CTG scan baby
• Blog: Eerste echo in ziekenhuis
• Blog: Wij hebben de eerste echo
• Blog: Echo met volle blaas
• Groeiecho echo groeicontrole
• Vlokkentest
• Blog: de 20 weken echo Flow
• Blog: Echo 11 weken zwanger