Zo verloopt de keizersnede

Geboorte Bevalling en geboorte Zo gaat de keizersnede

Een keizersnede is een operatie waarbij je baby wordt geboren via de buikwand. Net als bij elke operatie is er een voorbereiding, narcose en herstel. Hier lees je hoe de keizersnede in zijn werk gaat.

Een kindje krijgen is een emotionele achtbaan, die dankzij de hormonen nog emotioneler wordt. Als je denkt vaginaal te bevallen en de bevalling loopt uit op een keizersnede, kan dat een extra belasting zijn. Misschien heb je het gevoel dat je gefaald hebt, omdat je je kindje niet ‘zelf’ op de wereld hebt gezet. Wanneer je bevalling uitmondt in een keizersnede, moet je proberen je erbij neer te leggen dat het anders is gelopen dan je had gedacht. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Soms weet je echter al van tevoren dat je via een keizersnee zult gaan bevallen. Dan kun je je er ook beter op voorbereiden.

Stap 1: de voorbereiding

Als vooraf al duidelijk is dat je via een keizersnede gaat bevallen, word je lichamelijk onderzocht en kijkt de arts naar je gezondheidstoestand. Hij doet bloedonderzoek en luistert naar je hart en longen. Ook bespreekt de arts het verloop van de operatie en komt de verdoving aan bod.

Verdoving: narcose of ruggenprik

Bij een keizersnede zijn twee soorten verdovingen mogelijk: narcose en een ruggenprik. Welke verdoving wordt gekozen, hangt af van een aantal zaken, zoals de reden van de keizersnede, of er sprake is van grote spoed en wat in het ziekenhuis gebruikelijk is. Uiteraard kun je met de arts je voorkeur bespreken.

Narcose
Bij de narcose slaap je tijdens de operatie. Je maakt de geboorte van je kindje dus niet bewust mee. De slaapmedicatie wordt toegediend via het infuus. Als de baby en de placenta zijn geboren en de wond is gehecht, word je wakker.

Ruggenprik
Bij de ruggenprik is alleen je onderlichaam verdoofd en maak je de operatie bewust mee. De verdoving wordt gedaan door de anesthesist, die de verdovende vloeistof tussen de ruggenwervels spuit. Door de verdoving voel je geen pijn. Je kunt de operatie overigens niet zien, omdat er een doek wordt gehangen ter hoogte van je schouders.

Operatievoorbereidingen

Op de dag van de operatie moet je je ’s morgens melden in het ziekenhuis en moet je nuchter zijn: vier tot zes uur voor de operatie mag je niets meer drinken. Om te zorgen dat na de operatie de pleister goed loslaat, scheert de verpleegkundige wat schaamhaar weg. Je krijgt een speciaal operatiehemd aan en make-up en sieraden moeten af. Ook haarspelden, contactlenzen en een eventueel kunstgebit moeten uit. Je plast nog een keer zodat je blaas leeg is en vervolgens word je, kort voor de operatie, naar de operatieafdeling gebracht. Je krijgt een blaaskatheter zodat tijdens de operatie de urine kan wegstromen. Het inbrengen van de katheter doet meestal geen pijn.
Als je een spoedkeizersnede krijgt, is de voorbereiding hetzelfde, alleen gaat het dan allemaal wat sneller.

Stap 2: de operatie zelf

De gynaecoloog opent de buikwand meestal met een bikinisnede: een horizontale snede van 10 tot 15 centimeter, vlak boven het schaambeen, bij de haargrens. Soms maakt de gynaecoloog een snede van de navel naar beneden. Voordat de baarmoeder is bereikt, moet de gynaecoloog eerst door het onderhuids vet en het bindweefsel. Vervolgens schuift hij de lange buikspieren opzij en maakt de blaas, die deels over de baarmoeder ligt, los van de baarmoeder. Na al deze stapjes heeft de arts de baarmoeder bereikt. Ook die opent hij waarna hij de baby uit de baarmoeder haalt. De baby is dan geboren. Het doorknippen van de navelstreng is bij een vaginale bevalling meestal een rol voor de vader, maar bij een keizersnede kan dat niet, omdat alles steriel moet blijven. Nadat ook de placenta geboren is, hecht de arts de baarmoeder en de verschillende lagen van de buikwand.

De baby na de geboorte

Meestal wordt de baby direct na de geboorte onderzocht door de kinderarts. Soms gebeurt dat pas later, afhankelijk van de reden van de keizersnede en of er problemen worden verwacht. Na de geboorte wordt de baby in een bedje of in de couveuse gelegd, op de couveuseafdeling of op de kraamafdeling.

Je partner bij de operatie

Meestal mag je partner aanwezig zijn bij de operatie. Het is gebruikelijk dat hij de operatiekamer binnenkomt als alle voorbereidingen zijn gedaan en de operatie gaat beginnen. Vaak is er een verpleegkundige die uitleg geeft tijdens de operatie en aangeeft wat er wel en niet is toegestaan, zoals foto’s en filmpjes maken. Meestal mag de partner mee met de baby als het kindje naar de couveuseafdeling moet.

Het is fijn om daar – als dat kan – van tevoren samen iets over af te spreken. Het is natuurlijk niet zo leuk als jij nog onder narcose bent en niet weet of je een dochter of een zoon hebt kregen, terwijl je partner in al zijn enthousiasme opa en oma al op de hoogte heeft gebracht.

Stap 3: de na operatie

Na de operatie word je goed in de gaten gehouden. Zo worden bijvoorbeeld je bloeddruk, je hartslag, je bloedverlies en de hoeveelheid urine regelmatig gecontroleerd. Als je een ruggenprik hebt gehad, krijg je pas na een aantal uur geleidelijk aan het gevoel in je benen weer terug. De blaaskatheter mag er meestal de dag na de operatie uit. Een eventuele drain, om wondvocht af te voeren, wordt na een paar dagen weggehaald.

Zo lang je nog niet uit bed bent, krijg je dagelijks via een injectie onder de huid een bloedverdunnend middel, om te voorkomen dat het bloed gaat klonteren.

De eerste dagen na de operatie zul je je slap en duizelig voelen. Ook moeten je darmen weer op gang komen. Meestal kun je de dag na de operatie weer voorzichtig beginnen met eten. De wond en het gebied tot aan je navel zullen pijnlijk zijn. Ook de naweeën – het samentrekken van je baarmoeder – kunnen pijnlijk zijn. Je krijgt pijnstillers tegen deze pijn.

Borstvoeding

Als je na een keizersnede borstvoeding wilt geven, dan kan dat. Als je een ruggenprik hebt gehad, kun je je baby snel na de bevalling aanleggen. Ook na de narcose kun je snel beginnen met borstvoeding geven. Meestal is het de eerste dagen het prettigste om liggend te voeden. Uiteraard is het wel afhankelijk van de conditie van je kindje of je borstvoeding kunt geven. Als die in de couveuse ligt, kun je melk afkolven. Het kindje krijgt de borstvoeding dan via een flesje of een sonde.

Stap 4: thuis verder herstellen

Na hoeveel dagen je het ziekenhuis mag verlaten, verschilt per ziekenhuis. Meestal is dat zo tussen de tweede en zevende dag na de operatie en het hangt natuurlijk af van hoe snel je herstelt en hoe het met je kindje gaat.
Herstellen van een keizersnede duurt meestal langer dan wanneer je een vaginale bevalling hebt gehad. Veel vrouwen zijn ontzettend moe na een keizersnede. Het is belangrijk om daaraan toe te geven. Extra hulp thuis is daarom heel fijn. Verder is het prettig als het kraambezoek niet urenlang blijft zitten. Een pasgeboren baby en een kraamvrouw hebben immers veel rust nodig. Ga zo lang door met je middagdut als jij prettig vindt.

Annemarie: “Er belde een kennis die op bezoek wilde komen. Ik opperde een aantal data en tijden maar niets kwam uit. Elke keer kwam deze kennis met een tijd tussen de middag. Ik wilde ook na de kraamperiode op advies van de kraamverzorgster ’s middags nog een poosje een dutje blijven doen. Mijn kennis zei vervolgens: ‘Maar slaap jij dan nog steeds ’s middags?’ Ik voelde me de enige vrouw op aarde die nog niet op de been was na een bevalling en een ongelooflijk mietje.”

Seks na de keizersnede

Het is verstandig met seks te wachten totdat je geen bloederige afscheiding meer hebt. Meestal is dat zo’n vier tot zes weken na de keizersnede. Veel vrouwen hebben pas na langere tijd weer behoefte aan seks. Het gebruik van voorbehoedsmiddelen is niet anders dan na een ‘normale’ bevalling.

Na een aantal weken

Zware boodschappen tillen is in de eerste zes weken taboe, maar na een paar weken na de keizersnede kun je al wel wat kleine dingen doen. Wat huishoudelijk werk en een klein boodschapje bijvoorbeeld. Buikspieroefeningen mogen zes weken na de operatie weer, omdat de verschillende lagen van de buikwand dan goed genezen zijn. Aan de zijkant van het litteken kan je een trekkend gevoel hebben. Dat komt door de inwendige hechtingen en kan geen kwaad.

Na een aantal maanden

De huid rond de bikinisnede kan lange tijd doof aanvoelen. Dat komt doordat de zenuwen in de buikhuid zijn doorgesneden. Het gebied halverwege de navel kan juist extra gevoelig zijn. Vaak duurt het zes tot twaalf maanden voordat de buik weer helemaal normaal voelt.