De NIP-test is populairder dan ooit. Wat doe jij?

Zwanger Echo Prenataal onderzoek De NIP-test. Wat doe jij?

De NIP-test is populairder dan ooit. Wat doe jij?

Vanaf 1 april 2017 is het voor iedere vrouw in Nederland mogelijk de NIP-test te laten uitvoeren. Voor een bedrag van 175 euro (2018) weet je in het eerste trimester van je zwangerschap met vrij veel zekerheid of je ongeboren kindje het syndroom van Down heeft. De kans bestaat dat je volgend jaar helemaal niets meer hoeft te betalen.

Nu dit kan, kiezen veel meer vrouwen ervoor deze test te laten uitvoeren. In de eerste drie weken van april 2017 vroegen ruim 6000 vrouwen de test aan. Dit komt aardig in de buurt met het voorspelde totale aantal van 360 bloedonderzoeken per dag, verspreid door Nederland. Voordat de NIP-test beschikbaar werd, vonden er zo ongeveer tien testen per dag plaats. De test wordt nu ongeveer dertig keer vaker uitgevoerd dan voor 1 april.

Wat is de NIPT?

De niet invasieve prenatale test (NIPT) is een bloedonderzoek. Door bloed af te staan, kan het laboratorium vanaf week 11 van je zwangerschap zien of je ongeboren kind mogelijk het down, edwards- of patausyndroom heeft. In je bloed circuleert namelijk ook een gedeelte van het DNA van je foetus. Als hij/zij één van deze aandoeningen heeft, bevat het DNA extra chromosomen, ook wel een chromosoomafwijking genoemd.

Doordat bij de test het DNA gemeten wordt, zijn de resultaten erg precies. Vooral bij het ontdekken van het syndroom van Down is de test nauwkeurig: in 96 procent van de gevallen wordt de afwijking opgemerkt. Bij de combinatietest wordt slechts in 85 procent van de gevallen het syndroom van Down ontdekt. Bij deze test wordt gekeken naar de dikte van de nekplooi, in combinatie met de leeftijd van de vrouw, de duur van de zwangerschap en de concentratie van twee zwangerschapshormonen in het bloed. Deze methode is minder nauwkeurig dan de NIP-test.

De NIP-test wordt niet invasief genoemd. Dit betekent dat het uitvoeren van de test geen consequenties heeft voor het ongeboren kind. Invasieve testen hebben dit mogelijk wel. Zo is de vruchtwaterpunctie of vlokkentest een invasieve test: na het uitvoeren bestaat een kans van 0,5 tot één procent op een miskraam. Deze test wordt dan ook pas uitgevoerd nadat een combinatietest of NIP-test wijst op een mogelijke chromosoomafwijking en indien je hier nadrukkelijk voor kiest.

Wat is nieuw aan de NIPT?

Voor 1 april 2017 vroeg je verloskundige rond de 11e week van je zwangerschap of je een combinatietest wilde doen. Mocht uit deze test, of uit je medische geschiedenis blijken dat je een verhoogde kans hebt op een kindje met het syndroom van Down, dan kwam je in aanmerking voor de NIP-test.

Vanaf 1 april is de NIP-test toegankelijk voor iedere zwangere vrouw die hier gebruik van wil maken. Als je beslist dat je wilt weten of je ongeboren kind mogelijk een chromosoomafwijking heeft, kan je kiezen voor de NIP-test in plaats van de combinatietest. Veel vrouwen hadden al voorkeur voor de NIP-test en weken hiervoor uit naar Europese landen waar de test wel algemeen beschikbaar is, zoals bijvoorbeeld België. Dit hoeft nu niet meer.

Behalve toegankelijker is de test ook betaalbaarder geworden. De volle prijs voor de NIPT is ongeveer 500 euro, zowel in Nederland als in België. Vanaf 1 april worden de kosten gedeeltelijk vergoed vanuit een subsidieregeling. Als je voor deze test kiest, betaal je alleen een eigen risico van 175 euro, ongeveer hetzelfde bedrag als voor een combinatietest. Volgend jaar wordt de test misschien opgenomen in het basispakket van de zorgverzekering. Dit zou betekenen dat je de test helemaal niet meer hoeft te betalen. Hier is op dit moment (aug 2017) nog geen duidelijkheid over.

NIPT of niet?

De meeste vrouwen die voorheen kozen voor de combinatietest kiezen nu voor de NIP-test. De redenen liggen voor de hand: je betaalt hetzelfde, maar de resultaten bieden meer zekerheid en de test is veiliger. Er zijn echter ook vrouwen die voorheen niet hadden gekozen voor een test, en nu toch voor de NIP-test gaan.

Heb je al bepaald of je de NIPT nevenbevindingen wilt weten?

De keuze is vooral lastig vanwege de mogelijke keuzes die je na de test moet maken. Een gunstig resultaat geeft je rust: je kan er met vrij veel zekerheid vanuit gaan dat je kindje gezond geboren zal worden. Maar wat als de uitslag ongunstig is?

Als uit de NIP-test blijkt dat je mogelijk een kindje hebt met een chromosoomafwijking, kan je er voor kiezen dit nader te laten onderzoeken. Met een vruchtwaterpunctie of vlokkentest krijg je meer zekerheid, maar dit brengt risico’s met zich mee. De vraag is hoe ver je wilt gaan in het onderzoek.

Bovendien komt uiteindelijk de vraag wat je met de informatie wilt doen. Wil je de zwangerschap voortzetten, of beëindigen? Het antwoord op deze vraag hangt wellicht af van de nauwkeurigheid van de resultaten, of het soort syndroom dat is vastgesteld. Een persoon met het syndroom van Down kan een lang leven leiden, terwijl kinderen met het pataus- of edwardssyndroom een veel lagere overlevingskans hebben.

Meer informatie over screening op down-, edwards- en patausyndroom van de overheid.

NIP-test gedaan, wat nu?

Als je voor de NIP-test kiest, word je begeleid door een counselor die de keuze nog eens goed met je doorneemt. Bovendien moet je instemmen met deelname aan het Trident 2 onderzoek. Dit houdt in dat je anonieme resultaten worden gebruikt om inzicht te krijgen in de wenselijkheid van de algemene beschikbaarheid van de NIP-test. Vervolgens moet je de betaling doen, voordat je een afspraak kunt maken voor de bloedtest. De resultaten van het onderzoek zijn meestal binnen 10 werkdagen bekend.