Vocht in je benen of een vollemaansgezicht: wat doe je eraan?

Zwanger Zwangerschapskwalen Vocht vasthouden

Vocht in je benen of een vollemaansgezicht: wat doe je eraan?

Het is één van die kwaaltjes waar de meeste vrouwen last van krijgen tijdens de zwangerschap: vochtophoping. Vaak zijn het de benen, voeten en enkels die opzwellen, maar ook handen, armen en zelfs het gezicht kunnen meedoen. Het kan gelukkig geen kwaad, maar leuk is het niet. In dit artikel lees je hoe je er mee om kunt gaan.

Vochtophoping: wat is het?

Vochtophoping, in medische termen aangeduid als oedeem, komt voor bij 80 procent van de zwangere vrouwen. Meestal komt het op in het laatste trimester en vaak in de voeten, enkels of benen. Dit is het werk van zwaartekracht: het vocht zakt naar het laagste punt van je lichaam. Gemiddeld houd je tijdens de zwangerschap twee tot drie liter aan vocht vast: goed voor twee of drie extra kilo’s op de weegschaal.

De verschijning verschilt echter per persoon. Er zijn vrouwen die al in de 20e week van de zwangerschap last krijgen van vochtophoping. De zwelling kan in handen en armen voorkomen of in je gezicht; je hebt dan wat men noemt een ‘vollemaansgezicht’. Er zijn vrouwen die 15 kilo aankomen en vrouwen die het nauwelijks merken. Dit heeft voornamelijk te maken met aanleg.

Symptomen van vocht vasthouden

Op de plek waar het vocht zich ophoudt ontstaat een opzwelling. Er zijn vrouwen die een schoenmaat groter nodig hebben in de laatste weken van de zwangerschap, of alleen nog op teenslippers de deur uitgaan. De huid rondom de opzwelling komt strakker te staan en kan onprettig aanvoelen. Als je met een vinger op de huid drukt, blijft er een afdruk achter.

Je benen kunnen vermoeid en zwaar aanvoelen, wat niet vreemd is als je bedenkt dat je een paar liter water met je meedraagt. Ook je gewichten kunnen pijn doen. Extra vocht in je armen kan op je zenuwen drukken. Hierdoor kun je tintelende, prikkelende of pijnlijke vingers hebben. Sommige vrouwen worden regelmatig wakker met een slapende hand of arm.

Hoe komt het dat je vocht vasthoudt?

Overtollig vocht wordt afgevoerd via de bloedvaten. Dit proces kan echter worden ontregeld tijdens de zwangerschap. Er zijn drie mogelijke oorzaken van deze ontregeling:

de aanwezigheid van het zwangerschapshormoon progesteron zorgt voor een verdunning van de wand van je bloedvaten, het vocht komt hierdoor makkelijker in je weefsel terecht;
de groeiende baarmoeder oefent druk uit op je bekken, dit belemmert de bloedafvoer van je benen naar je hart;
de hoeveelheid bloed in je lichaam neemt tijdens de zwangerschap toe, dit oefent druk uit op de benen.

Naast deze natuurlijke oorzaken die bij de zwangerschap horen, kunnen ook andere factoren een rol spelen. Zo kunnen de klachten toenemen in warm weer, of na het eten van zout. Aan het einde van de dag is de opzwelling vaak het grootst.

Wat kun je eraan doen?

Hoewel je dit kwaaltje misschien moeilijk kunt voorkomen, kun je het wel beïnvloeden. Er zijn redelijk wat tips en tools om te zorgen dat je nog in je favoriete schoenen past, je benen niet aanvoelen als lood en je gezicht niet met de volle maan vergeleken wordt. We gaan ze even af: de doktersadviezen, wijsheden en ervaringen van onze lezers.

Eet dit wel, of juist niet

Water drinken is altijd goed en vooral zwangere vrouwen worden aangeraden veel vocht in te nemen. Het klinkt misschien een beetje tegenstrijdig, maar hydratie bevordert de vochtafvoer. Zout daarentegen houdt vocht in het lichaam vast. Je hoeft geen zout te vermijden, maar het is verstandig minder zout te eten wanneer je last hebt van vochtophoping.
Naast water is er bepaald voedsel dat de vochtafvoer bevordert, zoals knoflook, asperges, bieten, kool, wortels, selderij, uien, radijzen en tomaten. Het is een goed idee deze ingrediënten in je gerechten te verwerken, maar doe dit wel met mate.

Bewegen, zitten en liggen

Hoe zwaar je benen ook aanvoelen, het is goed om te blijven bewegen. Je hoeft geen avondvierdaagse te lopen; een half uur per dag wandelen is al voldoende. Dit stimuleert je bloedsomloop en daardoor ook je vochtafvoer.
Wanneer je voor langere tijd zit, kun je het beste je benen omhoog houden, door bijvoorbeeld je voeten te laten rusten op een bankje. Dit geldt ook als je ligt. Je kunt het voeteneinde van je matras een stuk omhoog brengen door er bijvoorbeeld een kussen of handdoek onder te leggen.

Keep it cool

Je zult niet altijd de warmte kunnen ontwijken, vooral niet wanneer je in de zomer zwanger bent. Het helpt om na een warme dag met je voeten in een koud bad te zitten, of een koude douche te nemen. Je lichaamstemperatuur daalt, waardoor je klachten afnemen. Eén van onze lezers tipte een halve citroen en wat Himalayazout aan het voetenbadje toe te voegen!

Steunkousen

Een iets ingrijpender middel is het dragen van steunkousen, wat door menig dokter en veel zwangere vrouwen wordt aanbevolen. De kousen geven druk op je benen en enkels, wat de bloedsomloop bevordert en vocht minder kans geeft op te hopen. Erg lekker zitten ze niet, maar het helpt wel. "Neem de steunkousen van de HEMA, twee over elkaar heen", adviseert een lezer van onze site.

Massage

Dit is er één voor je partner: een massage van de benen helpt! Je kunt het vocht naar het bovenlijf drukken door zachtjes in die richting te masseren. Er zijn specialisten die dit voor je kunnen doen, maar je kunt het ook aan je partner vragen of het zelf doen. Een verkoelende crème bevordert het resultaat.

Wanneer bel je de dokter?

Zoals gezegd is vochtophoping niet gevaarlijk voor een zwangere vrouw. De symptomen kunnen echter gepaard gaan met andere klachten die kunnen duiden op zwangerschapsvergiftiging. Wanneer je last hebt van vochtophoping, een hoge bloeddruk en zware hoofdpijn, neem dan direct contact op met je verloskundige. Zwangerschapsvergiftiging kan gevaarlijk zijn voor moeder en kind.

Vocht verdwijnt na de bevalling

Het goede nieuws is dat het extra vocht al snel na de bevalling verdwijnt, en daarmee dus ook de extra kilo’s. Mocht je een van de pechvogels zijn die door vochtophoping 15 kilo zwaarder is geworden, dan ben je dat waarschijnlijk ook heel snel na de bevalling weer kwijt!

Zin in iets leuks? Zoek een geboortekaartje uit

Ontdek het leukste geboortekaartje voor jou!

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Gratis producten meer

Gratis de blije doos NU met Nijntje rammelaar

Beste artikelen over Zwangerschapskwalen

Wat kun je doen tegen aambeien, afscheiding, hoofdpijn, ijzertekort, bandenpijn en andere zwangerschapskwalen? De meeste vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap last van zwangerschapskwalen. Misselijkheid en vermoeidheid zijn bekende zwangerschapskwalen. Lees onze beste artikelen en blogs:
9 Tips tegen bandenpijn »
10 Tips voor darmklachten »
Emotioneel zwangerschap »
Hoge vliesscheur 30 weken »
Lichen Sclerosus »
Zwanger maar voel niets »
Zwanger nierbekken ontsteking »