Zwangerschapsmisselijkheid en hyperemesis gravidarum

Zwanger Zwangerschapskwalen Zwanger misselijkheid

Misselijkheid is de meest voorkomende kwaal onder zwangere vrouwen. Tegelijkertijd is het ook een kwaal die het meest onderbelicht is. Hoewel men heeft onderzocht dat wel 60% tot 80% van de zwangere vrouwen aan enige vorm van zwangerschapsmisselijkheid lijdt, worden er toch nog zwangerschapsboeken op de markt gebracht die deze kwaal niet eens noemen. En dat is jammer, want er is veel mogelijk om zwangerschapsmisselijkheid draaglijker te maken.

Zwangerschapsmisselijkheid ontwikkelt zich op veel verschillende manieren en komt in alle gradaties voor. Sommige vrouwen voelen zich alleen in de ochtend een beetje onpasselijk, anderen zijn de hele dag licht misselijk. Bij bepaalde vrouwen duurt de misselijkheid slechts kort, en bij andere vrouwen juist de hele zwangerschap. Een klein percentage (1%-2%) vrouwen is zo misselijk dat zij constant moeten overgeven en niets meer binnen kunnen houden. Deze extreme vorm van zwangerschapsmisselijkheid wordt hyperemesis gravidarum genoemd. Hierover vertellen we verder in dit artikel meer.

Hoe om te gaan met zwangerschapsmisselijkheid?

Je hebt een positieve test in handen en je bent superblij. Je lichaam voelt anders aan, je wordt een beetje misselijk, dat maakt je alleen maar zekerder want misselijkheid hoort toch bij een zwangerschap? Zoals je hierboven al kon lezen komt zwangerschapsmisselijkheid inderdaad veel voor, maar dat betekent niet dat je er niets aan kunt doen. We geven wat tips en aanwijzingen:

Allereerst: luister naar je lichaam! Ga niet over je grenzen heen, neem rust als je moe bent, drink als je dorst hebt, eet wat als je honger hebt. Misselijkheid wordt over het algemeen erger als je te weinig eet of drinkt of als je moe bent, zorg dus goed voor jezelf;
Als je moet werken en je hebt het gevoel dat je op je werk meer pauze nodig hebt, geef dit dan aan bij je leidinggevende. Zwangere vrouwen hebben recht op extra pauze die ook wordt doorbetaald;
Probeer er achter te komen wat jouw triggers zijn, wanneer wordt je het meest misselijk. Dit kunnen bepaalde geuren zijn, maar ook beweging zoals in de trein of een auto. Als je weet wat jouw misselijkheid triggert, kun je proberen die triggers te verminderen of te verwijderen. Heb je bijvoorbeeld veel last van bakluchtjes, vraag dan aan je partner of hij het avondeten wil klaar maken;
Onderzoek of het helpt om bepaalde etenswaren te eten of juist te vermijden. Wat wel of niet helpt bij zwangerschapsmisselijkheid is heel persoonlijk, sommige vrouwen willen alleen licht eten en bij anderen vallen vette, zware dingen juist goed. Zaak dus om te experimenteren. Algemene tips:

Fruit valt beter dan groente;
Als je je misselijk begint te voelen, helpt het meestal juist om iets te eten;
Koude etenswaren worden vaak beter gegeten omdat hier minder geur aan zit, waardoor er minder snel een misselijkheidsgolf getriggerd wordt;
Een slokje cola kan helpen om misselijkheid te verminderen;
Voedingswaren waar je nog trek in hebt, vallen beter dan zaken die je naar binnen moet forceren;

Vooral als je moet overgeven, maar ook als dat niet zo is, is het belangrijk om genoeg te drinken;
Gemberpillen of pillen met vitamine B6 kunnen helpen tegen de misselijkheid.

Meer tips tegen misselijkheid

Tips van andere vrouwen die ook misselijk zijn tijdens hun zwangerschap

Rustig kleine beetjes eten

Sylvia: 1ste zwangerschap van week 10 tot op de bevallingstafel gespuugd.. elke dag en hield weinig binnen.. er hielp dus ook helemaal niks.. Nu 36 weken zwanger van de 2de.. maar een paar weken gespuugd en wat toen hielp was kleine beetjes eten, vaker op een dag.

Jolene: Vooral alles op slakkentempo tempo, rustig opstaan, rustig lopen. Voelt echt als overdreven, maar helpt echt. Daarnaast blijven eten. Kleine beetjes verspreid. Eerst eten dan pas bed uit. Bij mij hielp crackers juist niet, maar stukjes watermeloen of druiven. Iets wat vochtig was. Ik heb de eerste 16 weken alleen maar gespuugd. Ik kon niet eens naar buiten, want er waren overal vieze geuren. Naast bovenstaande ook uiteindelijk pilletjes van huisarts gehad tegen misselijkheid.

Astrid: Tips? Ik had last van brandend maagzuur en dan hielp het om heeeel traag te eten.

Silvana: Licht verteerbaar eten; crackertjes en fruit en anders als het te erg wordt, om een verwijzing naar de diëtist vragen. Zij heeft soms ook goede tips.

Gerjanne: En licht verteerbaar eten in kleine beetjes. Dus niet te vet, kruidig, etc.

Joan: Ik was ook misselijk, elke 2 uur klein eetmomentje, dan was het vol te houden. Als het goed is, wordt het beter. 😊

Pillen tegen de misselijkheid

Lisa: Ik heb overgegeven tot 16 weken en 8 kg kwijt gespeeld. Had ook gemberpilletjes gekregen en hielp helaas niet. Ook de trukjes van eten voor je opstaat een glas melk voor je opstaat en dergelijke hielpen allemaal niet. Het enige wat nog een klein beetje hielp, was na het eten een halfuurtje gaan liggen. En bruisdranken zijn meestal beter dan drinken zonder bruis.

Mira: Bij al mijn zwangerschappen ben ik naar de huisarts gegaan en kreeg ik pilletjes ervoor, die de erge randjes eraf haalden, waardoor het draaglijker is geworden. Bij de vierde stond ik bij 7 weken al bij haar op de stoep. Bij de andere zwangerschappen zoveel afgevallen dat ik dat niet weer wilde.

Angela: Ik heb tabletjes gekregen van de huisarts en ik moet zeggen ze werken uitstekend.

Sjoukje: Ik heb bij mijn 4e emesafene, primperan gekregen. Deze hielpen niet. Uiteindelijk Zofran gehad wat iets heeft geholpen. Nog wel 3 opnames tussendoor gehad voor infuus en sondevoeding. Hoe lastig het ook is, hou in je hoofd dat het voorbij gaat. Sterkte ermee.

Gonny: Naast de emasefene is er ook primperan. Deze is iets zwaarder/sterker.

Harriet: Ik heb Emesafene gebruikt van de huisarts, kun je krijgen in tablet en zetpil vorm. Is speciaal voor zwangerschapsmisselijkheid. Primperan is er volgens mij alleen in zetpil vorm.

Katinca: Ik had een siroop gekregen van de gynaecoloog, alleen geen idee meer hoe hij het noemde.

Jessica: Ik heb het ook gehad en zit nu in week 29 en het komt weer terug.. Ik heb toen op recept van de arts suprimal tabletjes gekregen. Zijn reistabletjes die je 's ochtends en 's avonds in mag nemen.. Als je ze met regelmaat inneemt, gaat het snel een stukje beter. Zijn trouwens ook gewoon te koop bij etos en kruidvat.

Hannemijne: Ik ben bijna 10 kilo afgevallen door de misselijkheid. Je kan gemberpilletjes kopen bij de apotheek. Speciaal voor tegen de misselijkheid. Dat hielp bij mij super. En idd een kleine cracker anders eten, voordat je aan je ontbijt begint.

Suzanne: Ik heb emesafene zetpillen gehad, toen kreeg ik er in ieder geval eten in. Maar minder misselijk werd ik er niet van. Het overgeven werd er wel minder van.

Een cracker eten direct als je opstaat

Desiree: Een cracker op de rand van je bed eten! Dat werkt hier echt super!

Michelle: Voor je opstaat uit bed droge crackers eten.

Audrey: Bij mij hielp 's morgens zo'n zacht wafeltje eten voor ik opstond... lang gezocht. Niet veel gespuwd, maar continu misselijk. Heb primpram genomen tot 18 weken en dan was het gedaan... bijna 12 weken nx anders gegeten dan zo'n wafeltje en 's avonds forceerde ik mij om een warme maaltijd te eten... nu 24 weken zwanger en af en toe last van brandend maagzuur, maar een soja melkje drinken helpt. Succes!!

Linzi: Droog koekje eten voor je opstaat uit bed!

Chrissy: Kleine beetjes eten 's morgens cracker naast je bed niet te vlug opstaan.

Truus: Biscuit koekjes eten 's morgens voor je opstaat meid.

Daisy: 's Morgens als je wakker bent een cracker eten op rand van het bed helpt.

Coca-Cola drinken

Rizlán: Coca-Cola werkt meestal wel, Jumbo merk ofzo werkte hier ook niet.

Sabrina: Bij mij hielp coca cola.

Erika: Klinkt gek en ongezond, maar zeker cola drinken! Werkt echt.. staat ook bekend als maagzuurremmer tijdens griep enzo.

Joan: Erika grappig, cola werkte hier totaal niet tegen maagzuur, werd zelfs erger. Werkt wel prima tegen maagpijn, dat wel. Tegen maagzuur hielp enkel zuivel...

Laura: Hier helpt coca cola!

Voedsel en drank tips tegen misselijkheid

Victoria: Wat bij mij helpt zijn granny Smith appels. Die groene! Met schil eten. Even in kleine partjes snijden. Er zit een stofje in de schik dat werkt. Na 18 weken was ik nog erg misselijk en ben ik begonnen met acupunctuur. Ik ben nu 23 weken en het gaat eindelijk wat beter :)

Senou: Verse gember. Uiteindelijk hielp niks om eerlijk te zijn. Ik ben zowat bij elkaar 6 maanden misselijk geweest. Dacht ik er met een maandje vanaf te zijn, ben ik weer sinds drie dagen extreem misselijk.

Inge: Verse gember thee maken ;).

Lisa: Armbandjes die werken met drukpunten op de polsen. Deze werkten vrij goed bij mij.

Diana: Ik dronk veel spa met kokos of citroen aroma's.

Anja: Van borsersiroop. Dat stop het spugen.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Het is lastig te zeggen waar 'normale' zwangerschapsmisselijkheid ophoudt en extreme zwangerschapsmisselijkheid begint. Er zijn wel symptomen waar je op moet letten en waarmee je naar je huisarts of verloskundige moet gaan. Aarzel niet en bel ook 's nachts als je je zorgen maakt, uitdroging en ondervoeding kunnen hele nare gevolgen hebben als er niet tijdig wordt ingegrepen. Ook als je twijfelt over je symptomen is het beter om je huisarts of verloskundige te raadplegen. Hieronder staat een lijstje met symptomen waar je op moet letten:

Je hebt al 24 uur of meer bijna niets gegeten of gedronken en/of wat je eet, komt er weer uit;
Je valt af in plaats van dat je bij komt;
Je urine-productie is sterk verminderd en je urine is veel donkerder dan normaal;
De elasticiteit van je huid is afgenomen, als je met je duim en wijsvinger de huid op de rug van je hand pakt, veert deze langzamer terug dan normaal;
Je geeft heel vaak over (meer dan 3 keer per dag bijvoorbeeld, bij extreme misselijkheid kunnen vrouwen wel 10 tot 30 keer op een dag overgeven);
Je bent duizelig of valt zelfs flauw;
Je bent verward: verwardheid kan een symptoom zijn van uitdroging, daarom is het belangrijk dat ook je partner goed op let en contact op neemt met je huisarts of verloskundige als hij denkt dat de misselijkheid en het overgeven uit de hand lopen;
Je bent niet meer in staat om te functioneren en bent te slap geworden om staand te douchen, de trap op en af te lopen of zelfs maar uit bed te komen.

Hyperemesis Gravidarum (HG)

Hyperemesis Gravidarum (HG) of extreme zwangerschapsmisselijkheid en overgeven wordt gekenmerkt door enorme, bijna onstopbare misselijkheid en overgeven waardoor de zwangere vrouw langzaam (en soms niet zo langzaam) maar zeker uitdroogt en ondervoed raakt. Zonder medisch ingrijpen kan HG erg gevaarlijk zijn, daarom worden vrouwen met HG vaak opgenomen in het ziekenhuis. Hier worden ze behandeld met een infuus met vocht waardoor de uitdroging opgeheven wordt. Hierdoor voelen vrouwen zich vaak al beter omdat uitdroging de symptomen van misselijkheid verergerd, maar de oorzaak van de misselijkheid wordt natuurlijk niet weggenomen. Daarom wordt ook vaak medicatie gegeven. Het gaat daarbij om anti-misselijkheidsmedicijnen zoals emesafene, primperan en zofran of anti-reflux medicijnen zoals gaviscon, omeprazol of rennies. Gedurende de opname wordt getracht om de vocht en voedselinname weer op te bouwen. Vaak lukt dit wel enigszins, maar helaas lang niet altijd. Dan wordt ook overgegaan tot sondevoeding via de neus, je kunt immers niet eindeloos zonder voeding.

Uit onderzoek blijkt dat HG vaak beter wordt rond de 20e week, maar iets minder dan de helft van de vrouwen met HG heeft dit in meer of mindere mate de hele zwangerschap. Soms zelfs tot de bevalling aan toe. Voor hen is bevallen een enorme opluchting, want praktisch meteen daarna vallen de symptomen van HG weg en kunnen ze weer normaal eten.

Tips voor vrouwen met HG

Doordat HG in zo veel verschillende vormen voorkomt, is het ook heel persoonlijk wat wel en niet helpt voor vrouwen die hier aan lijden. Probeer voor jezelf uit te vinden wat je prettig vindt en hoe je het voor jezelf draaglijker kunt maken. We geven hieronder een paar algemene tips:

Ook bij HG geldt: luister naar je lichaam! Doe niet meer dan je kunt en neem heel veel rust. Voel je daar ook niet schuldig over, zoals je hierboven al hebt gelezen is HG ingrijpend en heeft het veel invloed op je lichaam;
Geef op tijd aan bij de huisarts of de verloskundige dat het overgeven te veel wordt, dan kan tijdig worden ingegrepen. HG kan snel uit de hand lopen waardoor de symptomen elkaar gaan versterken en het lastiger is om de cyclus van overgeven te breken;
Vraag om de hulp die je nodig hebt, mensen in je omgeving willen graag helpen maar hebben soms geen idee wat ze kunnen doen. Vraag hulp bij boodschappen doen, het huishouden, oppassen of gewoon of ze even bij je willen zitten zodat je niet zo alleen bent;
Maak het jezelf makkelijker door online boodschappen te doen (bij Albert.nl bijvoorbeeld) en online te bepalen wat je leuk vindt voor de babykamer;
Vergeet niet dat HG een ziekte is die tijdens de zwangerschap opduikt, net als bekkeninstabiliteit, zwangerschapsvergiftiging of het HELPP-syndroom. Het zit niet tussen je oren, je bent niet gek aan het worden, je stelt je niet aan, je zoekt niet naar aandacht door over te geven, je hebt geen eetstoornis, je hebt wel last van een zwangerschapsziekte. Hyperemesis Gravidarum is ook als zodanig opgenomen in de database van de National Organization of Rare Disorders (de Nationale Organisatie van zeldzame stoornissen) in Amerika;
Blijf de HG zien in de context van je zwangerschap. Hoe vreemd het voor een buitenstaander ook mag klinken, het is heel makkelijk om 'te vergeten' dat je zo ziek bent doordat je een kindje krijgt. Op dat moment zie je alleen nog de ziekte en vergeet je dat die zwangerschapsgerelateerd is. Als je je blijft herinneren dat je een kindje krijgt, dan kan het makkelijker zijn de HG te verdragen. Als dit voor jou helpt, zorg dan dat je echofoto's van je kindje in de buurt hebt of andere dingen die je daar aan herinneren;
Als je naar het ziekenhuis moet, neem dan dingen van thuis mee waar je steun uit krijgt. Neem je eigen kussen mee, dingen voor op het prikbord en foto's van je familie. Hou de kaarten die je krijgt bij je in de buurt, zodat je er af en toe naar kunt kijken en weet dat er mensen zijn die je steunen;
Als je wordt opgenomen n het ziekenhuis, zul je een infuus krijgen. Doordat je bent uitgedroogd is het vaak lastiger om het infuus te zetten. Zorg daarom dat je hand en pols goed warm is en laat je hand een tijdje naar beneden bungelen naast je bed. Zo is het veel makkelijker om het infuus aan te brengen. Laat de arts of verpleegster die het infuus gaat zetten ook rustig de tijd nemen om goed te voelen en geef eventueel aan dat het prikken misschien lastiger is door de uitdroging;
Als de misselijkheid een beetje afneemt, kan het verstandig zijn om een verwijzing van de huisarts te vragen voor revalidatiefysiotherapie. Zo kun je er voor zorgen dat je je kracht en energie weer opbouwt zodat je de bevalling aan kunt. Een fysiotherapeut kan ook aan huis komen als je niet in staat bent om naar de praktijk te gaan. Je kunt dit eventueel combineren met een individuele zwangerschapsupdate, een mensendieck- of cesartherapeut zou je hierbij kunnen helpen bijvoorbeeld;

Psychologische aspecten van misselijkheid

HG, maar ook gewone zwangerschapsmisselijkheid, heeft vaak een grote lichamelijke een geestelijke impact op vrouwen die hier aan lijden. Door de verschillende symptomen worden vrouwen met zwangerschapsmisselijkheid en HG in meer of mindere mate gehinderd in hun dagelijkse bezigheden, zijn ze vaker niet in staat te werken en hebben zij soms ook verzorging nodig. Verder zorgt het aanhoudende gevoel van misselijkheid en overgeven ervoor dat je kunt gaan twijfelen aan de zwangerschap en hebben sommige vrouwen het gevoel dat ze een dergelijke zwangerschap niet aankunnen. Deze gevoelens komen vaak voor en het is erg belangrijk om hierover te praten met je partner en je zorgverleners.

Wil je meer informatie over zwangerschapsmisselijkheid? Dan kun je de website Zwanger en Misselijk bezoeken. Hier vindt je meer tips en kun je meer lezen over zwangerschapsmisselijkheid.

Voor vrouwen die HG hebben of hebben gehad, is Steunpunt Hyperemesis Gravidarum opgericht. Dit steunpunt biedt informatie en steun aan vrouwen met HG. Er zijn ervaringsverhalen te lezen, er is informatie en er zijn tips over HG te vinden en je kunt rechtstreeks contact opnemen met buddy's. Deze buddy's zijn allemaal vrouwen die ook HG hebben gehad en weten waar je het over hebt als je hen mailt met jouw verhaal.

Deze tekst is tot stand gekomen i.s.m. Rosa Overbosch van de Stichting ZEHG: Zwangerschapsmisselijkheid en Hyperemesis Gravidarum

Bron:
1: Vikanes A, Grjibovski AM, Vangen S and Magnus P. (2008) Variations in prevalence of hyperemesis gravidarum by country of birth: A study of 900, 074 pregnancies in Norway 1967-2005. Scandinavian Journal of Public Health 36: 135-142 – Noors Instituut van Publieke Gezondheid geraadpleegd op 11-04-2010

Zin in iets leuks? Zoek een geboortekaartje uit

Ontdek het leukste geboortekaartje voor jou!

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Gratis producten meer

Gratis de blije doos NU met Nijntje rammelaar

Beste artikelen over Zwangerschapskwalen

Wat kun je doen tegen aambeien, afscheiding, hoofdpijn, ijzertekort, bandenpijn en andere zwangerschapskwalen? De meeste vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap last van zwangerschapskwalen. Misselijkheid en vermoeidheid zijn bekende zwangerschapskwalen. Lees onze beste artikelen en blogs:
9 Tips tegen bandenpijn »
10 Tips voor darmklachten »
Vocht vasthouden »
Emotioneel zwangerschap »
Hoge vliesscheur 30 weken »
Lichen Sclerosus »
Zwanger maar voel niets »