Waarom is CMV zo gevaarlijk voor een zwangere kleuterjuf?

Lees eerst de blog Ik had gehoopt allang zwanger te zijn en nu DE zwangerschapstest. Dan lees je daar dat Anita een licht streepje zag op de ultra sensitieve zwangerschapstest.

De dag nadien hetzelfde tafereel. Toch nog eens testen voor de zekerheid. Weeral een heel licht streepje. Dit moet toch bijna iets gaan betekenen? We contacteerde de gynaecoloog en mochten diezelfde dag nog langskomen om een bloedstaal te laten nemen. De resultaten waren voor haar louter administratief, want verder was ze formeel, een streep is een streep.

De ochtend daarop zouden we de resultaten reeds hebben. De volgende morgen was het afwachten… Om de 5 minuten de mailbox checken. Tot de middag was er nog steeds geen antwoord. De minuten en uren tikten weg. In de namiddag en avond waren we niet thuis. We hadden gehoopt het nieuws hiervoor al te weten. Zo konden alle emoties (positief of negatief) zakken alvorens we weg moesten. Maar helaas…

Het werd avond en late avond en nog steeds geen reactie. Deze dag had enorm lang geduurd! Om 21u konden we ons ongeduld niet meer bedwingen en stuurden we een beleefd mailtje, waarin wij vertelden dat we begrepen hadden dat we de resultaten normaal al gekregen zouden moeten hebben? Om 22u30...het verlossende mailtje van de gynaecoloog. Door persoonlijke omstandigheden had het wat langer geduurd.

De resultaten waren duidelijk, zwanger! Niet immuun voor toxoplasmose of cmv, maar dat wist ik al. En 170 hCG. Prachtig! Het was nu 2,5 weken wachten totdat er een hartje zou gevormd zijn en we een eerste echo konden nemen. Hierbij kon ze ook buitenbaarmoederlijke zwangerschap vaststellen, waar ik omwille van de endometriose toch een verhoogde risico op had.

Ik liet mijn directie weten dat het zover was! In het kleuteronderwijs (als we niet immuun zijn voor cmv) moeten we onmiddellijk stoppen met werken zodra we zwanger zijn. Persoonlijk vond ik het wat voorbarig om op een dikke 3 weken al aan de grote klok te hangen dat het prijs was.

We waren ook 1 week verwijderd van het schoolfeest. In samenspraak met de directie besloten we dat ik nog zou blijven tem het schoolfeest, zodat mijn klas ook een act kon instuderen en brengen. Na het schoolfeest werd ik ‘ziek’ gemeld tot aan de echo die uitsluitsel zou moeten geven.

Het was een klein toneeltje. Ik kreeg allerlei berichten zoals “Veel beterschap!” en “Jij bent zo vaak ziek dit schooljaar, scheelt er iets?” Mijn ouders zijn ook onze buren, ook daarbij was het even ‘toneelspelen’. De auto af en toe verzetten en zorgen dat het er uiterlijk allemaal uitziet zoals anders, na hen thuiskomen en niet teveel me laten spotten in de buurt…

Van de redactie: Anita vertelt dat ze tijdelijk moet stoppen met werken, omdat ze met kleine kinderen werkt en daarbij een risico van CMV is. Hoe zit dat?

Het Cytomegalovirus (CMV) hoort bij de familie van de herpesvirussen. In deze groep virussen zitten ook het virus dat de koortslip veroorzaakt, het virus dat waterpokken veroorzaakt en het virus dat de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt. Infecties met CMV komen veel voor, overal ter wereld en op alle leeftijden. Als je een CMV infectie oploopt, zijn er meestal geen klachten. Daarom is CMV relatief onbekend.

Anita heeft geen aantoonbare IgG-antistoffen in haar bloed, en is dus nog niet in aanraking gekomen met CMV. Indien je nog nooit een CMV infectie hebt gehad en in je zwangerschap voor het eerst CMV krijgt, dan heb je 50% kans om het virus over te dragen via de placenta op je kind. Een infectie in de vroege zwangerschap geeft meer kans op ernstige schade bij je kind.

0,6-2,0% van de baby’s in Westerse landen wordt geïnfecteerd geboren. Van hen heeft 85-90% geen symptomen. Bij 5-15% van hen kunnen echter in de eerste jaren blijvende gevolgen van de infectie aan het licht komen. Van de 10-15% die met symptomen wordt geboren, overlijdt 4%. (Dat is circa 0,5% van alle CMV-geïnfecteerd geboren kinderen).

Uiteindelijk is de groep met blijvende schade zo’n 17% van alle kinderen met congenitale CMV. Van hen is 1/3 afkomstig van de kinderen met symptomen bij geboorte en 2/3 van de (grotere) groep van kinderen zonder symptomen bij geboorte. Bron RIVM

De kans dat je tijdens je zwangerschap CMV krijgt, is minder dan 1%. Vooral jonge kinderen met CMV zijn erg besmettelijk. Jonge kinderen scheiden CMV in hoge mate uit in urine en speeksel. Naarmate ze ouder worden neemt de frequentie en mate van uitscheiding af.

Omdat zwangere vrouwen het virus kunnen doorgeven aan hun (ongeboren) kind, is het belangrijk om een besmetting tijdens de zwangerschap te vermijden. Daarom werd in België besloten dat kleuterleidsters moeten stoppen met werken bij zwangerschap, ook al zijn ze immuun voor CMV. Lagere-schooljuffen of zorgcoördinatoren in België die niet immuun zijn voor CMV mogen dit echter niet, ook al komen zij ook in aanraking met kleuters (speelplaats, eetzaal ...) tijdens hun zwangerschap.

In Nederland mogen zwangeren in risicovolle beroepen doorwerken en berust preventie (zoals de (gehandicapten)zorg, kinderdagverblijven) op het consequent toepassen van de standaard hygiënische maatregelen. Er zijn geen andere mogelijkheden (ook buiten het werk) om een besmetting te voorkomen. Daarnaast is voorlichting van belang. Dit moet al plaatsvinden bij indiensttreding en verder bij zwangerschap(swens) tijdens het preventief consult bij de bedrijfsarts.

Ongeveer 1 op de 200 baby’s wordt geboren met aangeboren CMV. In Nederland gaat het om zo’n 1000 baby’s per jaar. Gelukkig hebben niet al deze kinderen klachten van hun aangeboren CMV. Lang niet alle kinderen ontwikkelen daadwerkelijk symptomen door het virus. Ongeveer driekwart van de kinderen met aangeboren CMV krijgt nergens last van.

Advies aan zwangere medewerkers die in hun beroep intensief contact hebben met kinderen:

• Zwangeren moeten onbeschermd contact met lichaamsvloeistoffen (met name urine, speeksel, snot) van kinderen of daarmee besmette voorwerpen (luiers, speelgoed, spenen etc.) zoveel mogelijk proberen te vermijden.
• Na (mogelijk) contact moeten de handen grondig worden gewassen.
• Gebruik wegwerphandschoenen bij contact met speeksel of urine (bijvoorbeeld het schoonmaken van speelgoed).

Meer lezen? Kijk op https://lci.rivm.nl/richtlijnen/cmv-infectie en http://www.stichtingcmv.nl